Pankreas, sindirim sisteminin önemli bir parçasıdır ve sindirimi düzenlemek için vücuda enzimler salgılar. Ancak bazı insanlar pankreas enzim eksikliği yaşayabilirler. Pankreas enzim eksikliği, pankreasta üretilen enzimlerin yeterince salgılanmaması veya yetersiz üretilmesi durumudur.
Pankreas, pankreatik enzimler olarak adlandırılan trypsin, lipaz ve amilaz gibi enzimleri üretir. Bu enzimler, proteinleri, yağları ve karbonhidratları sindirilmesi ve emilmesi için parçalayan önemli katalizörlerdir. Pankreas enzim eksikliği, bu sindirim işlemlerinin düzgün bir şekilde gerçekleşmesini engeller.
Pankreas enzim eksikliği birkaç farklı faktörden kaynaklanabilir. En yaygın neden, pankreasın iltihaplanmasıdır. Pankreas iltihaplanması, pankreatit olarak bilinir ve çok çeşitli nedenlere yol açabilir. Alkol kötüye kullanımı, safra taşları, yüksek trigliserid düzeyleri ve kalıtsal faktörler pankreatite sebep olabilir ve sonunda pankreas enzim eksikliği gelişebilir.
Kistik fibrozis (CF) adı verilen bir genetik hastalık da pankreas enzim eksikliğine neden olabilir. CF, vücutta yapışkan mukus birikmesine neden olur ve bu da pankreasın işlevini bozar. Sonuç olarak, pankreas enzimleri yeterince üretilemez ve sindirim sorunları meydana gelir.
Pankreas cerrahisi, pankreas kanseri veya pankreasa yapılan diğer müdahaleler de pankreas enzim eksikliğine yol açabilir. Bu müdahaleler sırasında, pankreasın bir bölümü veya tümü çıkarılabilir veya hasar görebilir, bu da enzim üretimini etkiler.
Pankreas enzim eksikliği, sindirim problemlerine yol açabilir ve bireylerde besin emilimi sorunlarına neden olabilir. Bu durum ağırlıklı olarak kilo kaybı, karın ağrısı, şişkinlik ve ishal gibi semptomlarla kendini gösterir.
Sonuç olarak, pankreas enzim eksikliği birçok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Pankreatit, kistik fibrozis ve pankreas cerrahisi bu eksikliğe katkıda bulunan yaygın nedenler arasındadır. Bu durum sindirim sorunlarına neden olur ve doğru tedavi gerektirebilir.
Pankreas çalışmadığı nasıl anlaşılır?
Kişise kötü kokulu dışkı, sarılık, diyabet, üst karın ağrısı gibi semptomlar bulunduğunda pankreas hastalıkları şüphesi ile çeşitli testler istenebilir. Genelde kan testleri, bilgisayarlı tomografi, endoskopik ultrason ve MR ile teşhis konulur. Bazı ciddi durumlarda ise teşhis kesinliği cerrahi yöntemle yapılabilir.18 Eki 2022
Pankreas kan tahlilinde belli olur mu?
Lipaz testi, pankreas hastalıkları, akut (ani) pankreatitlerin teşhisi için kanda bulunan lipaz seviyesini ölçen bir kan testidir. Kistik fibrozis, crohn hastalığı ve çölyak hastalığı gibi hastalıkların tespitinde de lipaz testinden yararlanılır.20 Tem 2023
Pankreas az çalışırsa ne olur?
Pankreas enzimlerinin eksik olması halinde karbonhidratlar (nişasta vs.), proteinler ve yağlar tam olarak ayrıştırılamaz ve bağırsak besin bileşenlerini kana aktaramaz. Bunun sonucunda sindirilmemiş besinler bağırsakta kalmış olur. Bu durum ishal, şişkinlik ve de karın kramplarına neden olabilir.26 Şub 2020
Pankreas eksikliğinde ne olur?
Pankreas dokusu imha edilir ve bunun yerini yara dokusu alır. Bunun sonucunda pankreasın işlevsel hücreleri imha olur. Bunun neticesinde pankreas enzimi eksikliği nedeniyle sindirim bozuklukları ve insülin eksikliği nedeniyle kan şekeri hastalığı oluşur.26 Şub 2020
