Diabetes insipidus, vücudun su dengesini düzenleyen antidiüretik hormon (ADH) salgılanmasında bir bozukluk olduğunda ortaya çıkan bir hastalıktır. ADH eksikliği veya vücudun ADH’ı yerine getirememe durumunda, böbrekler normalden daha fazla idrar üretir ve suyu geri ememez. Bu durum, aşırı susama (polidipsi) ve çok miktarda seyreltilmiş idrar üretimi (poliüri) ile karakterizedir.
Diabetes insipidus, iki tip olarak sınıflandırılır: merkezi diabetes insipidus ve nefrojenik diabetes insipidus. Merkezi diabetes insipidus, beyindeki hipotalamus veya hipofiz bezi iltihabı, tümör veya travma gibi durumlar nedeniyle ADH üretiminde bir azalma ile karakterizedir. Nefrojenik diabetes insipidus ise, böbreklerde ADH’a karşı direnç gelişmesiyle ortaya çıkar. Bu durum, genetik faktörler, bazı ilaçlar veya böbrek hastalıkları nedeniyle oluşabilir.
Diagnosis yapmak için, doktorlar hasta öyküsünü inceleyecek, idrar ve kan testleri yapacak ve su kısıtlama testi gibi özel testler uygulayacaklardır. Tedavi, altta yatan nedenin belirlenmesiyle başlar. Merkezi diabetes insipidus için, sentetik ADH (desmopressin) verilmesi gerekebilir. Nefrojenik diabetes insipidus tedavisinde ise, sodyum kısıtlaması, idrar konsantrasyonunu artıran ilaçlar ve sıvı tüketimini düzenleyen diyet değişiklikleri önerilebilir.
Diabetes insipidus, uygun şekilde tedavi edildiğinde kontrol altına alınabilir. Ancak, tedavi edilmezse, aşırı sıvı kaybı ve elektrolit dengesizlikleri gibi komplikasyonlar gelişebilir. Bu nedenle, erken teşhis ve tedavi önemlidir.
Sonuç olarak, diabetes insipidus, su dengesini düzenlemek için gereken hormon eksikliği veya vücudun hormonu etkili bir şekilde kullanamaması sonucunda ortaya çıkan bir hastalıktır. Merkezi veya nefrojenik olarak sınıflandırılan bu durum, uygun tedavi ile kontrol altına alınabilir. Erken teşhis ve tedavi, hastalığın komplikasyonlarını önlemek için önemlidir.
Diabetes insipidus nasıl teşhis edilir?
Teşhis sıklıkla idrar testlerine, kan testlerine ve sıvı kısıtlama testine dayanır. Diabetes mellitus tamamen farklı bir mekanizma ile ile oluşan ayrı bir durumdur, ancak her iki durum da büyük miktarlarda idrar üretilmesine neden olabilir. Tedavi dehidratasyonu önlemek için yeterli miktarda sıvı içmeyi gerektirir.
Diyabet insipidus nasıl tedavi edilir?
Tedavide vazopressin benzeri sentetik bir madde olan desmopressin (DDAVP)’in kullanımı ile belirti ve bulgular kaybolur. Nadiren kendiliğinden iyileşebilir ama genellikle tam şifası mümkün değildir. Bazen ön hipofiz hormon bozuklukları da eşlik edebilir. Nadiren de gebelikte gelişebilir.
Şekersiz diyabet nasıl tespit edilir?
Şekersiz şeker tanısı için 24 saatlik idrar miktarına bakılmaktadır. Normal sağlıklı bir erişkin günde ortalama 1,5-2 litre civarında idrar çıkarmaktadır. Erişkinlerde idrar miktarı 3 litrenin üzerindeyse şekersiz şekerden şüphelenilmektedir.16 Tem 2019
Diabetes insipidus Hangi hormon eksikliğinde görülür?
En yaygın görülen “santral diabetes insipidus” adı verilen tipte beyindeki hipofiz bezinden salgılanan ve suyun böbreklerde tutulmasında görev alan antidiüretik hormonda (ADH) eksiklik varsa şekersiz şeker hastalığı görülmektedir.16 Tem 2019
