HPA aks bozukluğu, hipotalamus (beyinde bulunan bir bölge), hipofiz (beyinde yer alan bir bez) ve adrenal bezleri (böbrek üstü bezleri) arasındaki kompleks bir geribesleme mekanizmasında bir aksaklık olduğunda ortaya çıkan bir durumdur. Bu bozukluk, stres tepkisini düzenleyen HPA (Hipotalamus-Hipofiz-Böbrek üstü) aksının işleyişinde bozulmalara yol açar.
HPA aksı, vücudun tehlikeli durumlarla başa çıkabilmesini sağlayan bir dizi hormonal tepkiyi düzenler. Stresli bir durumda hipotalamus kortikotropin salgılatıcı hormon (CRH) salgılar. CRH daha sonra hipofize sinyal göndererek adrenokortikotropin hormonu (ACTH) salgılanmasını tetikler. ACTH, adrenal bezlerde kortizol adı verilen bir hormonun salgılanmasını uyarır. Kortizol, vücutta birçok farklı fonksiyonun düzenlenmesinde önemli bir rol oynar.
Ancak, HPA aks bozukluğu olan insanlar, bu mekanizmanın normal işleyişini yaşayamazlar. Genellikle hipotalamus veya hipofiz bezindeki hasar, hormonal sinyallerin iletimini etkiler. Bu nedenle, kortizol seviyeleri istikrarsız hale gelir ve vücuttaki stres tepkisi düzensizleşir. HPA aks bozukluğu, kronik yorgunluk sendromu, depresyon, anksiyete bozukluğu ve tiroid problemleri gibi yaygın sağlık sorunlarına yol açabilir.
Bu bozukluğa sahip bireylerin genellikle enerji seviyeleri düşüktür ve sürekli olarak yorgun hissederler. Ayrıca uyku düzenlerinde bozukluklar, yoğun stres tepkisi, kilo değişiklikleri, sindirim problemleri gibi belirtiler de ortaya çıkabilir. Ayrıca, bağışıklık sistemi zayıflar ve sık sık enfeksiyonlara yakalanma riski artar.
HPA aks bozukluğunun tedavisi, genellikle kortikosteroid ilaçlarının kullanımını içerir. Bu ilaçlar kortizol seviyelerini düzenler ve böylece vücutta denge sağlanır. Ek olarak, yaşam tarzı değişiklikleri, stres yönetimi teknikleri, sağlıklı bir beslenme planı ve düzenli egzersiz de tedavinin bir parçası olabilir.
Sonuç olarak, HPA aks bozukluğu, hipotalamus, hipofiz ve adrenal bezleri arasında sinyal iletiminde bozukluklar olduğunda ortaya çıkan bir durumdur. Bu bozukluk, vücudun stres tepkisini düzenleme mekanizmasını etkiler ve çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir. Tedavide, kortikosteroid ilaçlarının kullanımı ve yaşam tarzı değişiklikleri önemli bir rol oynar.
HPA aksı ne demek?
Hipotalamus-hipofiz-adrenal aks (HPA aksı), ya da Limbik-Hipotalamus-hipofiz-adrenal aks (LHPA), kompleks geribildirim mekanizmalarına sahip nöroendokrin bir yolak. Bu yolağın, stres maruziyeti sonucu artan aktivitesi hipotalamik “kortikotropin salgılattırıcı hormon” (CRH)’ın salınımı ile ilgilidir.
Hipofiz aksı nedir?
Görüldüğü üzere hipotalamus ve hipofiz bezi kandaki T3 ve T4 hormon düzeyine göre TSH hormon salınışını azaltıp artırmaktadır. Buna hipotalamus-hipofiz- tiroid aksı denir.
Hipofiz bezi ne demek?
Hipofiz bezi, beynin alt kısmındaki yer alan 0,5 gram ağırlığında, 5-7 mm yüksekliğinde bir salgı bezidir. Temel salgı bezi olarak adlandırılan hipofiz bezi, vücuttaki diğer salgı bezlerini uyararak endokrin sistemi düzenler.22 Haz 2022
HHPA nedir?
Uzun haliyle hPa hektopaskal olarak bilinir. Daha doğrusu hectopascal sıcaklığı olarak da ifade etmek mümkün. Deniz seviyesinden yaklaşık olarak ortalama 1500 metre yükseklikteki sıcaklığı ölçmeye yarar.3 Kas 2021
Kan değeri 9 normal mi?
Yetişkin erkeklerde: 13.5-17.5 gr/dL aralığına göre değerlendirilir. Hemoglobinin 12 gr/dL’nin altında olması düşük kabul edilir. Bu durumda akla ilk gelen şey anemidir. Anemi, kansızlık olarak nitelendirilen kan değerlerinin düşüklüğü hastalığıdır.5 Nis 2021
Kan düşüklüğüne ne gelir?
– Kırmızı et.
– Tavuk, hindi.
– Ton balığı, somon.
– Yumurta.
– Tofu, soya fasulyesi.
– Kuru baklagiller (kuru fasulye, mercimek, nohut, iç bakla, barbunya gibi)
– Yağlı tohumlar (fındık, ceviz, badem)
– Taze bezelye, börülce, fasulye, yeşilbiber.
Kan düşüklüğü hangi hastalıkların belirtisidir?
Kansızlığın nedenleri şöyle sıralanabilir: Yanlış beslenme; demir, folik asit ve B12 alımında eksiklik. Genetik hastalıklar (Akdeniz anemisi, orak hücre anemisi gibi hastalıklar) Kan yapımında etkisi olan kemik iliği, karaciğer ve dalak hastalıkları29 Oca 2021
Kan değeri düşüklüğü hangi hastalık?
Kansızlık ya da anemi, vücutta organ ve dokulara yeterli düzeyde oksijen taşımak için gerekli miktarda sağlıklı kırmızı kan hücresi bulunmadığı zaman ortaya çıkan bir durumdur. Dolaşımda bulunan kırmızı kan hücrelerinin sayısında azalma olduğu zaman kansızlık meydana gelir.
Kan düşüklüğü kaç olursa tehlikelidir?
Anemi (Kansızlık) hemoglobin miktarının yaş ve cinsiyete göre dünya sağlık örgütü tarafından kabul edilen kriterlerin altında kalmasıdır. Bu kriterler erişkin erkeklerde 13 g/dL, kadınlarda 12 g/dL nin altı kabul edilir. 6 ay ile 6 yaş arası çocuklarda 11 g/dL nin, 6-14 yaşlarda 12 g/dL nin altı anemidir.
